Kaart (cartografie) - Rostov aan de Don (Rostov-na-Donu)

Rostov aan de Don (Russisch: Ростов-на-Дону, uitspraak: Rast o f na Dan oe ) is een stad in het zuiden van Rusland. De havenstad is gelegen op de rechteroever van de Don, ca. 45 kilometer voor de monding van deze rivier in de Zee van Azov en ongeveer 1100 km ten zuiden van Moskou. Het is de hoofdstad van de oblast (provincie) Rostov en sinds 2002 ook van het Zuidelijk Federaal District. Rostov aan de Don is partnerstad van Dortmund, Glasgow, Pleven en Le Mans.

Rostov aan de Don dient niet verward te worden met Rostov Veliki in de oblast Jaroslavl.

De monding van de rivier de Don is al sinds de oudheid van groot commercieel en strategisch belang. De Griekse kolonie Tanaïs lag er, evenals het Genuese fort Tana en de Turkse vesting Azov. Rostov aan de Don werd 1749 bij decreet van keizerin Elisabeth I gesticht als douanepost. Er verrezen pakhuizen en een kazerne en er werd een haven aangelegd. In 1760-1761 werd de nederzetting voorzien van vestingwerken, als bescherming tegen Turkse aanvallen. In 1761 noemde Catharina de Grote het fort naar bisschop Dmitri van Rostov, die kort daarvoor heilig was verklaard. Het speelde een belangrijke rol in de Russisch-Turkse oorlogen van de tweede helft van de 18e eeuw en diende als basis tijdens de aanvallen op Azov in de periode 1768-1774.

Ten oosten van het fort werd in 1779 de Armeense nederzetting Nachitsjevan aan de Don gesticht en in dezelfde tijd begon ook Rostov te zich te ontwikkelen. In 1785 kreeg de plaats stadsrechten en werd er een stadhuis gebouwd, in 1797 werd het de provinciehoofdstad. De naam Rostov verscheen voor het eerst in 1806 en 1811 kreeg de stad haar wapen toegewezen. Veel militaire betekenis had Rostov echter niet meer; in 1835 werd het in Rostov gelegerde garnizoen verplaatst naar Anapa, het fort werd opgeheven. Rostov bleef wel groeien en had in het midden van de 19e eeuw zo'n 15.000 inwoners. In 1859 werd het eerste telegraafstation in de stad geopend, in 1862 werd er een kantoor van de staatsbank gevestigd. Aansluiting op de spoorwegen volgde in 1875 en in 1887 reed de eerste paardentram door de stad; Rostov werd een belangrijk transportknooppunt voor verbindingen met de Kaukasus.

De sociale onrust in Rusland van het begin aan de 20e eeuw liet ook Rostov niet onberoerd, eind 1902 vond er een grote staking plaats in de stad. In 1915 kreeg Rostov een universiteit. Vanwege haar gunstige ligging bleef de stad groeien, het inwoneraantal was de 100.000 inmiddels gepasseerd. Tijdens de Russische Burgeroorlog vochten de bolsjewistische en Witte legers hevig om het inmiddels sterk geïndustrialiseerde Rostov, dat in 1920 definitief in handen van het Rode Leger viel. In 1928 werden Rostov en Nachitsjevan samengevoegd, de nieuwe stad krijgt de naam Rostov aan de Don. In 1941 en 1942 werd de stad bezet en grotendeels verwoest door Duitse troepen. Rostov behoorde in de Tweede Wereldoorlog tot de tien zwaarst getroffen steden van Rusland.

Na de oorlog werd er een nieuwe brug over de Don gebouwd. Aan het begin van de 21e eeuw kent Rostov aan de Don weer een aanzienlijke economische groei, evenals de rest van Rusland.